Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2017

Δομή της ύλης στον σχολικό κήπο!

Τη Δευτέρα 25 Σεπετεμβρίου ξεκίνησε η δεύτερη δραστηριότητα μας για το πρόγραμμά μας "playing with protons".
Το θέμα μας ήταν η γνωριμία με τη δομή της ύλης.
Το πνεύμα της δραστηριότητας ήταν να γίνει σε ένα φυσικό περιβάλλον με ποικιλία σωμάτων γύρω από τους μαθητές.
Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που αποφάσισα το μάθημα να μη γίνει μέσα στην τάξη , αλλά στον κήπο του σχολείου  μας/

Κατεβήκαμε λοιπόν με τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες και διασκορπιστήκαμε στο χώρο.
Οι μαθητές εντυπωσιάστηκαν με το φυσικό περιβάλλον και τα επιφωνήματα θαυμασμού ήταν πολλά.



Ξεκινήσαμε  ρωτώντας τους να μου ονομάσουν μερικά από τα υλικά σώματα που βλέπουν γύρω τους.
Οι μαθητές ανέφεραν τις πέτρες, το χώμα, τα δέντρα , τα φύλλα κτλ.
Στη συνέχεια τους ζήτησα να πιάσουν με το χέρι τους το μικρότερο υλικό σώμα που μπορούν και να μου το δείξουν.
Διάλεξαν από ένα πετραδάκι , μέχρι και έναν κόκκο χώματος, ακουμπισμένο στο δάχτυλό τους.






Στη συνέχεια ρώτησα αν πιστεύουν ότι μπορούμε αυτά τα υλικά να τα κάνουμε ακόμα μικρότερα. 
Οι περισσότερες απαντήσεις ήταν θετικές, τα παιδιά όμως που είχαν μικρούς κόκκους θεωρούσαν ότι δεν μπορούσαν τα σώματα αυτά να γίνουν μικρότερα.
Τότε ξεκίνησε η κουβέντα για τη δομή της ύλης φτάνοντας στα  μόρια-άτομα.
Συνδέσαμε την κουβέντα με τον Δημόκριτο που είχαμε μελετήσει στο εισαγωγικό μάθημα και την διαπίστωσή του ότι τα σώματα αποτελούνται από άτομα.
Στη συνέχεια με τη βοήθεια του υλικού της κυρίας Τίνας Νάντσου φτιάξαμε μόρια , τα οποία αποτελούντα από ενώσεις ατόμων.
Τα μόρια κατασκευάστηκαν ομαδικά από πλαστελίνη και ξυλάκια αρίθμησης που είχα φέρει από την τάξη , όταν είχα πρώτη δημοτικού.





Ο ενθουσιασμός των παιδιών ήταν εμφανής και κατά τη διάρκεια της κατασκευής καθοδηγήθηκαν ώστε να ανακαλύψουν τη διαφορά μεταξύ στοιχείων και χημικών ενώσεων.
Αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο καθώς τα διαφορετικά χρώματα που χρησιμοποίησαν τα βοήθησαν σε αυτό το συμπέρασμα.
Ίδιο χρώμα πλαστελίνης , σημαίνει άτομα του ίδιου στοιχείου. Διαφορετικό χρώμα πλαστελίνης σήμαινε διαφορετικά άτομα ενωμένα που κάνουν χημικά στοιχεία.
Η δραστηριότητα τελείωσε με φωτογραφίες από τις δουλειές των μαθητών .
Διήρκεσε μία διδακτική ώρα και είχε θετικό αποτέλεσμα καθώς με τις ανατροφοδοτικές ερωτήσεις που έγιναν στο τέλος υπήρχε μεγάλη συμμετοχή και εύστοχες απαντήσεις.
Η μεγαλύτερη όμως επιτυχία πιστεύω πως ήταν ότι  τα παιδιά ενθουσιάστηκαν τόσο  με το φυσικό περιβάλλον του κήπου και τις δραστηριότητες , που το μάθημα έγινε πολύ ευχάριστο και αποδοτικό.
Έπιασαν , άγγιξαν, μύρισαν , πειραματίστηκαν. Μου φαίνεται πως θα ακολουθήσουν κι άλλα μαθήματα σε αυτόν τον ξεχωριστό χώρο…












Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2017

Άνθρωπος-Φύση-Φυσική. Αρχαίοι Έλληνες και Ελληνίδες επιστήμονες.

Στα πλαίσια του προγράμματος playing with protons  η πρώτη μας δραστηριότητα ήταν μια δραστηριότητα γνωριμίας , μια μικρή εισαγωγή στο τι έκανε τον άνθρωπο να ασχοληθεί με τα φυσικά φαινόμενα και η ανάγκη του να τα εξηγήσει για να μπορέσει να επιβιώσει, αλλά και γιατί όχι για να τα εκμεταλλευτεί.
"Τι είναι η φυσική για εσάς; Πείτε μου μερικά φυσικά φαινόμενα που πιστεύετε ότι θα είχαν εντυπωσιάσει τον πρώτο άνθρωπο στη γη."
Με αυτόν τον τρόπο έγινε και η πρώτη σύνδεση της λέξης Φύση-Φυσική
Στο σημείο αυτό είδαμε ένα πολύ ωραίο βίντεο , που έδειχνε μια πιθανότητα για το πώς μπορεί ο άνθρωπος να ήρθε σε πρώτη επαφή με τη φωτιά.


Ακολούθησε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση , καθώς οι μαθητές κλήθηκαν να απαντήσουν στην ερώτηση πώς πιστεύουν πως κατάφερε ο πρώτος άνθρωπος να τιθασεύσει τη δύναμη της φωτιάς και να τη χρησιμοποιήσει προς όφελός του.
Στη συνέχεια είδαμε μια παρουσίαση που ετοίμασα για τους αρχαίους Έλληνες και Ελληνίδες επιστήμονες που προσπάθησαν να εξηγήσουν σημαντικά ερωτήματα του αρχαίου κόσμου, αλλά και του πρώτου ανθρώπου όπως "Από πού ερχόμαστε;", "Πώς ξεκίνησαν όλα;" ,"Από τι είμαστε φτιαγμένοι;" κτλ






Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2017

Τα αποτελέσματα του πειράματός μας!

Λοιπόν , όπως σας είχα υποσχεθεί , ήρθε η ώρα να φανερώσω τα αποτελέσματα των μετρήσεων μας από το πείραμα του Ερατοσθένη , που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου.
Για να καταλάβετε όμως πώς περίπου βγήκε το αποτέλεσμα , καλό θα ήταν να παρακολουθήσετε το παρακάτω βιντεάκι.
Αν πάλι βιάζεστε , πηγαίνετε στην τελευταία παράγραφο , απλά να θυμάστε πως η γνώση θέλει τον χρόνο της...



Για να δούμε τώρα λοιπόν τι έκαναν οι ομάδες μας και τι βρήκαν.
Η μέτρηση της σκιάς που έγινε και από τις 5 ομάδες είχε τα εξής αποτελέσματα:
α) 77,7 εκ.  β) 77 εκ.  γ) 77 εκ.  δ)76.7 εκ.   ε) 76.5 εκ.
Στη συνέχεια βρήκαμε τον μέσο όρο από τις παραπάνω μετρήσεις που είναι (77,7+77+77+76,7+76,5)/5=76,98 εκ.

Φτιάχνοντας στο χαρτί ένα ορθογώνιο τρίγωνο σε κλίμακα 1:10 , με τις δυο κάθετες πλευρές στα 10 εκ.(100 εκ. ήταν το κοντάρι μας) και την άλλη στα 7,7εκ.(σκιά)  μετράμε τη γωνία που περιέχεται στην κάθετη που αναπαριστά το ύψος του ραβδιού , δηλ. αυτή των 10 εκ. και στην  υποτείνουσα.
Η γωνία αυτή μας βγήκε 38 μοίρες.
Επειδή η περιφέρεια είναι κυκλική γραμμή διαιρούμε : 360 μοίρες που είναι ένας πλήρης κύκλος με το 38
360:38=9,473684
Πάμε τώρα στα ωραία /
Για να βρούμε την περιφέρεια της γης , πέρα από τις μοίρες και τις διαστάσεις του τριγώνου , χρειαζόμαστε και την απόσταση του Κερατσινίου από ένα σημείο της γης που έπεφταν κάθετα ακριβώς οι ακτίνες του ήλιου στις 13:18 που ο ήλιος ήταν στο ψηλότερο σημείο στο Κερατσίνι.
Αυτό το σημείο δεν είναι άλλο από τον Ισημερινό , η νοητή κυκλική γραμμή που χωρίζει τη γη μας σε  δύο ημισφαίρια , στο βόρειο και στο νότιο.
 Χρειάζεται μόνο προσοχή να μετρήσουμε την απόσταση ακριβώς στον ίδιο μεσημβρινό μέχρι τον Ισημερινό. (Υπομονή έρχεται....)
Η απόσταση αυτή μετριέται πλέον πολύ εύκολα αν ξέρουμε τις συντεταγμένες με προγράμματα τύπου google earth κτλ.
Μετρήσαμε λοιπόν και αυτή την απόσταση και βρήκαμε ότι το σχολείο μας απέχει από τον ισημερινό 4222 χμ.
Κουράγιο πλησιάζει...

Πλέον όλα τώρα είναι θέμα πράξεων:

360:38=9,473684 και
9,473684 Χ 4.222= 39.998 χμ.

Τώρα όπως λέει το βίντεο αν η αποδεχτή επιστημονικά περιφέρεια της γης στις μέρες μας είναι τα 40.008 χμ. , τότε καταλαβαίνετε πως βρήκαμε την περιφέρεια της γης  με μια μικρή απόκλιση των 10 χμ.
Δίκιο λοιπόν, δεν είχα όταν σας έλεγα πως ο Ερατοσθένης θα ήταν περήφανος για τους σημερινούς  μικρούς μας μαθηματικούς;
.
Υ.Γ. Για να μην παρεξηγηθώ το αποτέλεσμα δεν μπορούσε να βγει από παιδιά της Ε΄Δημοτικού χωρίς καθοδήγηση , τόσο στον τρόπο σκέψης όσο και στα υπολογιστικά εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε.
Σαφώς όμως η ικανότητα στις μετρήσεις , η διάθεση για  συνεργασία, ο ενθουσιασμός , η γνωστική περιέργεια για το πώς θα το καταφέρουν , η αγωνία τους για τα αποτελέσματα,  η θεατροποίηση  της διαδικασίας  με τις στολές ,  αλλά και όλο το κλίμα που διαμορφώθηκε από αυτή τη δραστηριότητα  μόνο οφέλη μπορεί να έχει για τους μαθητές μας.






Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2017

Το πείραμα του Ερατοσθένη

Φθινοπωρινή ισημερία! Τι καλύτερος τρόπος να την υποδεχθούμε συμμετέχοντας στη δραστηριότητα "Το πείραμα του Ερατοσθένη" 
Σήμερα λοιπόν στις 13:18 περίπου που ο ήλιος ήταν στο υψηλότερό του σημείο ξεκινήσαμε να μετράμε τη σκιά που έκανε ένα ραβδί ύψους 1 μέτρου.Χρησιμοποιήσαμε απλά καθημερινά υλικά και για αυτό τα βασικά μας όργανα αποτελούνταν από : Ένα σωλήνα από πτυσσόμενη σκούπα που τη φέραμε στο απαιτούμενο μήκος και τον περάσαμε μέσα από την τρύπα ενός πλαστικού σκαμπό που "φυγαδεύσαμε" από το γραφείο των δασκάλων .
Μία μεζούρα για να μετρήσουμε το μήκος της σκιάς και ένα αλφάδι για να είμαστε σίγουροι ότι το κοντάρι μας είναι κάθετο στη γη.
Φυσικά δεν παραλείψαμε να ντυθούμε σαν τους Αρχαίους Έλληνες , με χρωματιστές φόδρες που είχαν ξεμείνει από ένα παλιό θεατρικό στα ντουλάπια του δασκάλου μας ... Απλά πράγματα 
Το τμήμα μας αποτελούνταν από 26 μαθητές , που μοιράστηκαν σε 5 ομάδες. Κάθε μαθητής είχε και μια συγκεκριμένη αρμοδιότητα (σταθερότητα σκαμπό, μέτρηση 1 , μέτρηση 2 , αλφάδι, καταγραφή).
Στο τέλος βγάλαμε τα αποτελέσματά μας, ενώ η κυρία Όλγα , η γυμνάστριά μας , έπαιρνε φωτογραφίες καθ' όλη τη διαδικασία και την ευχαριστούμε πολύ για αυτό!
Για τα αποτελέσματα δεν θα σας πω πολλά , γιατί θα τα ανακοινώσω πρώτα στους πρωταγωνιστές - μαθητές μου. 
Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι αν τα έβλεπε ο φίλος μας ο Ερατοσθένης ,θα ήταν πολύ περήφανος ...!
Καλό Φθινόπωρο! (Και επισήμως)
Υ.Γ. Στην άλλη γωνία έκανε το πείραμα και το άλλο τμήμα της Ε΄τάξης του σχολείου μας με τον κύριο Βαγγέλη. Τους ευχόμαστε καλά αποτελέσματα και πάμε για εποικοδομητικές συζητήσεις τη Δευτέρα





Καλό καλοκαίρι!

Πάει και αυτή η σχολική χρονιά! Μια χρονιά γεμάτη από δραστηριότητες, μαθήματα, χαμόγελα, λύπες, ξανά χαμόγελα... Κάπως σαν " η ζωή ...